UMCG behandelt eerste patiënten met protonentherapie

Na jaren van voorbereiding is het eindelijk zo ver: gisteren 22 januari 2018 is de behandeling van de eerste patiënten met protonentherapie gestart in het UMCG. De nieuwe bestralingsbehandelingen voor patiënten met kanker zijn uitstekend verlopen. Het UMCG protonentherapiecentrum is het eerste centrum dat deze therapie in Nederland aanbiedt. Dat betekent dat patiënten niet meer naar het buitenland hoeven om – wekenlang ver van huis en hun naasten – met protonen bestraald te worden, maar nu dichtbij huis de behandeling kunnen ondergaan.

Op het UMCG-terrein is in de afgelopen drie jaar gebouwd aan een indrukwekkend centrum met metersdikke betonnen wanden, vloeren en dak, een deeltjesversneller van 220 ton en de modernste bestralingsapparatuur. Inmiddels zijn er tientallen laboranten en klinisch fysici aangesteld en opgeleid, landelijke indicatieprotocollen ontwikkeld en is er uitgebreid geoefend in een virtueel protonencentrum om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op de zorgvuldige behandeling van patiënten. Bekijk hier de video over de bouw van het protonentherapiecentrum.

Verwijzing patiënten
Met protonentherapie kan de dosis straling heel nauwkeurig worden toegediend aan een tumor, waardoor er minder straling komt in de omliggende gezonde weefsels en de kans op bijwerkingen afneemt. De therapie biedt vooral meerwaarde voor kinderen met kanker en patiënten met schedelbasistumoren en oogtumoren, maar ook andere patiënten met kanker kunnen er baat bij hebben, zoals patiënten met tumoren in het hoofdhalsgebied. Een arts bepaalt op basis van landelijke indicatieprotocollen of een protonenbehandeling voor een patiënt meerwaarde biedt boven de huidige bestralingsbehandeling met fotonen. Naar verwachting komt ongeveer 5-10% procent van de circa 60.000 patiënten die per jaar in Nederland bestraald worden, in aanmerking voor de nieuwe therapie.

Voor de verwijzing van patiënten werkt het UMCG nauw samen met andere radiotherapie-instellingen in de regio. Als enig centrum in Nederland gaat het kinderen behandelen met protonentherapie. Hiervoor wordt intensief samengewerkt met Prinses Máxima Centrum in Utrecht. Het aantal patiënten dat het UMCG gaat behandelen met protonentherapie zal gefaseerd toenemen tot 600 per jaar. Het protonentherapiecentrum is onderdeel van het UMC Groningen Cancer Center, waar oncologiepatiënten op één plek alle beschikbare behandelingen wordt geboden.

Onderzoek naar protonen
Protonentherapie is een voorbeeld van de ontwikkeling van innovatieve diagnostiek en behandelingen in het UMCG en een van de pijlers van wetenschappelijk onderzoek. In het UMCG werd vorig jaar de eerste hoogleraar met de leerstoel protonentherapie in Nederland, Stefan Both, aangesteld.

Samen met MAASTRO Clinic, HollandPTC, andere universitair medische centra, het NKI/Antonie van Leeuwenhoek en het Prinses Máxima Centrum gaat het UMCG een infrastructuur ontwikkelen voor onderzoek naar de effectiviteit en meerwaarde van protonentherapie. De centra gaan een gezamenlijke database opzetten waarin de klinische uitkomsten worden opgenomen van alle patiënten die in Nederland met protonentherapie worden behandeld.