Deep Atlas maakt zich klaar voor marktintroductie

Met een marktintroductie in zicht zijn het spannende tijden voor Wijnand van Eijndthoven. Met zijn bedrijf Deep Atlas werkt de Groningse geoloog sinds 2017 aan een methode om aan de hand van de mineralogie de doorstroombaarheid van gesteenten in de diepe ondergrond geautomatiseerd te voorspellen. Een baanbrekende methode, dat zeker. Niet eerder is er in de gas- en olie-industrie op deze manier gewerkt. Bij CO2-opslag en de winning van aardwarmte evenmin. Terwijl juist daar de door Deep Atlas verzamelde en geanalyseerde data van grote waarde kunnen zijn. ‘Het is een belangrijke schakel om de diepe ondergrond te begrijpen’, legt Wijnand uit. ‘In vergelijking met bestaande technieken wordt een veel beter inzicht verkregen in de doorstroombaarheid en de opbouw van het betreffende gesteente. Deze zogeheten hyperspectrale metingen geven een zeer gedetailleerd beeld van de (klei)mineralen die tussen de zandkorrels zitten. En ja, als je over die informatie beschikt kun je een nieuwe boring beter plannen of een bestaande boring optimaliseren.’

Australië

Na zijn middelbare school koos Wijnand in eerste instantie voor een studie Mijnbouwkunde aan de TU Delft. Al snel na het eerste veldwerk besloot hij echter over te stappen naar Geologie in Utrecht. Hij behaalde zijn bachelor en won een zomerstage bij een mijnbouwbedrijf. Dat beviel zo goed dat Wijnand het liefst wilde blijven. Maar, vond het bedrijf, daarvoor is alleen een bachelor niet genoeg. ‘Ze hebben mij toen wereldwijd een aantal universiteiten aangeraden’, vertelt hij. ‘Uiteindelijk ben ik in Tasmanië afgestudeerd. Daar kwam meteen een baan uit voort bij hetzelfde internationale mijnbouwbedrijf, waarvoor ik als exploratiegeoloog door heel Australië heb gewerkt. In die periode maakte hij voor het eerst kennis met hyperspectrale metingen. De techniek was destijds net ontwikkeld en werd vooral gepromoot voor de mijnbouw. Wijnand was direct gegrepen.

Doordachte aanpassingen

Ook nadat Wijnand terugkeerde naar Nederland en bij de NAM ging werken liet het hem niet los. Het verbaasde hem dat de metingen in de olie- en gasindustrie nog niet werden toegepast voor het beter begrijpen van reservoirgesteente. Natuurlijk, hij wist ook wel dat je de methode hiervoor niet één op één kon overnemen. Maar hij was ervan overtuigd dat het met doordachte aanpassingen en de juiste software moest lukken. Met alle voordelen van dien voor de gas- en olie-industrie, CO2-opslag en vooral de winning van aardwarmte. Na een grote reorganisatie bij de NAM greep Wijnand zijn kans en richtte Deep Atlas op.

Werkend prototype

Inmiddels beschikt het bedrijf over een goed werkend prototype, ontwikkeld in nauwe samenwerking met de Universiteit Twente (UT) en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). ‘De UT heeft mij ondersteund bij het uitvoeren van een geslaagde haalbaarheidsstudie’, zegt hij. ’Daarna is een prototype gebouwd van een volledig geautomatiseerde workflow die het gesteente meet en analyseert en dus de mineralogie bepaalt. Vervolgens is het, met hulp van de RUG, gelukt om met de inzet van machine learning een accurate voorspelling te maken van het stroomgedrag. Deep Atlas is slechts een paar kleine stappen verwijderd om later dit jaar daadwerkelijk marktklaar te zijn. Alles wijst op een snelle en bovenal succesvolle introductie.’

In vergelijking met bestaande technieken wordt een veel beter inzicht verkregen in de doorstroombaarheid en de opbouw van het betreffende gesteente.
Wijnand van Eijndthoven, Deep Atlas

Hyperspectrale camera

Om te onderzoeken of een boring wel of niet succesvol zal zijn, verricht Deep Atlas zogenaamde korte-golf infrarood (SWIR) metingen, scans van gesteentemonsters uit de diepe ondergrond die voor (potentiële) boringen worden geanalyseerd op hun doorstroombaarheid. Er wordt, met andere woorden, gekeken in welke mate het gemeten gesteente vloeistoffen en gassen doorlaat. De scans worden gemaakt met een SWIR hyperspectrale camera die onlangs door het bedrijf is aangeschaft. Dankzij dit kostbare apparaat komen verschillen aan het licht die met het menselijk oog of een gewone camera niet zijn waar te nemen. Deep Atlas is het eerste Nederlandse bedrijf dat met zo’n geavanceerde camera een inschatting kan maken of een boorlocatie geschikt is of hoe een boring nog kansrijker kan worden gemaakt.

Kostenreductie

Vooral bij boringen naar aardwarmte is het belangrijk om de doorlaatbaarheid van gesteente tot in detail in kaart te brengen. Simpelweg omdat er grote volumes heet water uit de ondergrond moeten worden gehaald. Aardwarmte, ook wel geothermie genoemd, is een duurzame energiebron en wordt gezien als hét alternatief voor het fossiele aardgas. Omdat er voor de winning diepe boringen nodig zijn, worden doorgaans forse investeringen gevraagd. ‘Onze methode is in vergelijking met andere technieken echter relatief goedkoop’, benadrukt Wijnand. ‘Met een substantiële kostenreductie bij onder meer de planning van geothermische boringen als logisch gevolg.’

Vroege fase financiering

De technologie van Deep Atlas kan, kortom, een welkome rol spelen in het versnellen van de energietransitie. En juist dat gegeven was voor de NOM, evenals voor G-Force Capital en RUG Ventures, een voorname reden om de jonge onderneming een financiering te verstrekken. ‘Wij vinden het belangrijk om bij te dragen aan maatschappelijke vraagstukken als klimaatverandering en de groeiende grondstoffenschaarste’, licht Danielle van Dalfsen, investment manager van de NOM, toe. ‘De activiteiten van Deep Atlas sluiten daar natuurlijk heel mooi op aan. Bovendien zijn veel partijen terughoudend om bedrijven in deze risicovolle vroege fase te financieren. Terwijl de NOM, G-Force Capital en RUG Ventures voor jonge ondernemingen dan juist het verschil kunnen maken. Met een vroege fase financiering willen we innovaties in de regio bevorderen, zodat kansrijke initiatieven als Deep Atlas de ruimte krijgen om zich verder te ontwikkelen.’